Ibizamini bya Leta Bikomeje Gukosorwa neza: Dr. Bernard Bahati yasabye abakosora  gukomeza gukosora  nta buriganya

Ibizamini bya Leta Bikomeje Gukosorwa neza: Dr. Bernard Bahati yasabye abakosora  gukomeza gukosora  nta buriganya

Uyumunsi  tariki ya 1 Kanama 2025, Umuyobozi Mukuru w’Ikigo cy’Igihugu gishinzwe Ibizamini n’Ubugenzuzi bw’Amashuri (NESA), Dr. Bernard Bahati, yagize  uruzinduko rwe mu bigo bitandukanye bikorerwamo igikorwa cyo gukosora ibizamini bya Leta bisoza icyiciro rusange n’icyisumbuye by’umwaka w’amashuri wa 2024/2025.

Mu ruzinduko rwe, Dr. Bahati yagaragaje ko yanyuzwe n’imigendekere y’iki gikorwa cy’ingenzi gishingiye ku kureba ubuziranenge bw’amasomo n’ubumenyi abana bahawe mu myaka itandukanye bigaga. Yashimiye abigisha bitabiriye igikorwa cyo gukosora, abasaba kurangwa n’ubunyangamugayo no gukurikiza amabwiriza bahawe.

“Mu gukosora ibizamini, mufite mu biganza ejo hazaza h’abana b’u Rwanda. Mukore mutabogamye kandi mubikore mu buryo burimo ubunyamwuga. Tugomba kubaha amanita y’ukuri, kishingiye ku bumenyi umunyeshuri agaragaza, atari amarangamutima cyangwa amakosa y’andi .”  Dr. Bernard Bahati

Ibikorwa byo gukosora ibizamini bya Leta bikorerwa mu bigo byihariye byatoranyijwe n’Ikigo NESA mu turere dutandukanye. Abigisha basaga ibihumbi bitatu (3,000) baturutse mu mashuri yo hirya no hino mu gihugu ni bo bitabiriye iki gikorwa. Bakorera mu byumba byabugenewe, barinzwe umutekano kandi bagenerwa amafunguro n’ibindi bikenerwa byose kugira ngo bashobore gutanga umusaruro ufite ireme.

Nk’uko Dr. Bahati yabitangaje mu butumwa bwe, gukosora ibizamini si igikorwa gisanzwe, ahubwo ni igikorwa cy’ingenzi gikeneye ubushishozi no kwitwararika. Abakosora barasabwa kumenya ko buri karita basoma gifite uburemere, kandi ko icyemezo bafata gifite ingaruka ku buzima bw’umwana ndetse no ku muryango nyarwanda muri rusange.

Dr. Bahati yagaragaje ko NESA yashyizeho amabwiriza ahamye agenga uko igikorwa cyo gukosora kigomba gukorwa. Ibi birimo:

  • Gukosora hakurikijwe inyandiko za NESA (marking schemes).
  • Kudahuza akazi n’amarangamutima cyangwa inyungu bwite.
  • Kwirinda impfabusa no gutindana ikizamini.
  • Gutanga ibitekerezo byubaka kuri buri gisubizo cy’umunyeshuri gifite urujijo.

Ibigo bikorerwamo ibarura byashyizwe mu bwitonzi kugira ngo abahakorera bahabwe umutekano, n’ibyangombwa byose birimo amafunguro, amazi, ubuvuzi bw’ibanze, n’ibikoresho bya tekinike byoroshya akazi.

Abarimu twaganiriye bari mu bikorwa byo gukosora bemeza ko iki gikorwa kigenda neza kurusha uko byagenze mu myaka yashize, bitewe n’uko NESA yashyizeho uburyo buhamye bwo kubaha ibikenewe, kandi bigashyirwa mu bikorwa ku gihe.

umwe mu barimu baturutse mu Ntara y’Amajyaruguru, yagize ati:

“Turishimira uburyo NESA yashyizeho uburyo bwiza bwo gukosora. Dufite amakayi y’inkoranyamagambo, ibisobanuro birambuye, ndetse hari n’abagenzuzi batugenzura buri gihe kugira ngo hatabaho kwirengagiza amabwiriza.”

Jean Paul, wo mu Mujyi wa Kigali, yongeraho ati:

“Twahawe ubufasha buhagije, harimo amafunguro meza, aho kuruhukira hizewe, ndetse n’ikoranabuhanga rituma tudatakaza umwanya. Biratanga icyizere ko ibizamini bizatanga ishusho nyayo y’ubumenyi bw’abana.”

Uyu muyobozi yavuze ko mu cyumweru cya mbere cy’ukwezi kwa Kanama 2025, 70% by’ibizamini bizaba bimaze gukosorwa, kandi ko byose bizasozwa bitarenze ku wa 15 Kanama 2025. Nyuma yaho, hazatangira igikorwa cyo gutegura amanota no kubitangaza.

Ababyeyi b’abanyeshuri bari bategereje ibizamini b’uyu mwaka bemeza ko bumva bafite icyizere iyo bumvise ko ibikorwa byo gukosora birimo gukurikirwanwa n’ubuyobozi bwa NESA. Bamwe mu babyeyi batangarije IdembeNews.com ko ibyemezo nk’ibi byongera icyizere mu mikorere ya Leta n’uburezi muri rusange.

Mukankusi Jacqueline, wo mu Karere ka Rwamagana, yagize ati:

“Iyo numva ko abayobozi bajya mu bikorwa nk’ibi, numva umwana wanjye atari burengane. Biratwereka ko hari ubuyobozi bukurikirana buri kintu.”

“Twese dufite inshingano yo kubaka u Rwanda ruzira akarengane. Uburyo twita ku bizamini ni bwo buryo butuma tuzabona ejo hazaza h’abanyeshuri bafite ubushobozi, ubushishozi n’ukuri.”

Inkuru ikomeje gukurikirana. Ibindi bisobanuro ku mikorere y’ibi bikorwa bizajya bitangazwa ku rubuga rwacu IdembeNews.com.

Leave a Reply

Your email address will not be published. Required fields are marked *