MINEDUC yatangiye guhugura abarimu 38,000 mu Cyongereza, biteganyijwe ko abarimu bose bazaba bari ku rwego rwa B2 mu myaka ibiri

Mu myaka ishize, u Rwanda rwashyize imbaraga nyinshi mu kunoza ireme ry’uburezi, cyane cyane mu kunganisha ururimi rw’Icyongereza n’ubumenyi rusange bwarwo mu mashuri abanza, ayisumbuye n’ay’imyuga. Muri uru rugendo rwo kuzamura ireme ry’amasomo, Minisiteri y’Uburezi yongeye gutangaza inkuru zishimishije ku mushinga munini wo guhugura abarimu ibihumbi 38 mu rurimi rw’Icyongereza, gahunda ifatwa nk’intangiriro y’ihangana ry’igihugu mu bijyanye n’ubushobozi bw’abigisha.

Iyi gahunda izwi na benshi nka“Program yo Kuzamura Ubumenyi mu Cyongereza mu Burezi,” yatangiye gushyirwa mu bikorwa, ndetse Minisitiri w’Uburezi, Hon. Nsengimana Joseph, yavuze ko izafasha u Rwanda kwigenga burundu ku bijyanye n’abarimu b’abanyamahanga, by’umwihariko abo rwakuye muri Zimbabwe.

Minisitiri Nsengimana yagaragaje ko iyi gahunda yatangiye ku mugaragaro, igice cya mbere cyayo cyibanda ku guhugura abarimu, abayobozi b’amashuri n’abandi bayobozi b’inzego z’ibigo by’amashuri bose hamwe bagera ku bihumbi 38.

Yagize ati:

“Ubu hari porogaramu iri gukorwa irimo guhugura abarimu ibihumbi 38 kugira ngo bazamure ubumenyi bwabo mu rurimi rw’Icyongereza. Hari n’indi izatangira umwaka utaha izahugura abarimu bose basigaye.’’

Iyi gahunda ni kimwe mu bikorwa birambye byo kubaka ubushobozi bw’abarimu ku buryo mu myaka ibiri iri imbere, u Rwanda ruzaba rufite abarimu bazi ururimi  ku rwego rujyanye n’amasomo mpuzamahanga.

Intego ni Urwego rwa B2 ku Barimu Bose

Minisitiri Nsengimana yakomeje asobanura ko intego ari uko mu myaka ibiri gusa iri imbere, abarimu bose bazaba bageze ku rwego rwa B2 mu Cyongereza. Urwego rwa B2 ni urwego mpuzamahanga rwerekana ko umuntu ashobora kuvuga, gusoma no kwandika Icyongereza mu buryo bwimbitse kandi abifashishije mu kazi k’uburezi.

Yagize ati:

“Abarimu bose dufite udakuyemo n’umwe bazaba bafite ubushobozi kuri iyi porogaramu ku buryo mu myaka ibiri Icyongereza cyabo kizaba kiri ku rwego rwa B2.’’

Ni intego ikomeye, ariko ni yo izatuma umusaruro mu mashuri uzamuka bidasanzwe, kuko abarimu batazaba bigisha mu rurimi batamenyereye. Bizanafasha abanyeshuri kumenya Icyongereza mu buryo bwimbitse, bityo bigire ingaruka nziza ku myigire yabo.

U Rwanda ruherutse kuvana abarimu 150 muri Zimbabwe, mu rwego rwo kongerera ingufu gahunda yo kuzamura ubumenyi bw’Icyongereza cyane cyane mu mashuri nderabarezi (TTCs).

Aba barimu bifashishijwe mu gutanga amasomo y’Icyongereza no mu guhugura abarimu b’Abanyarwanda mu bumenyi bw’icyo rurimi, ibintu byatangiye gutanga umusaruro mwiza.

Minisitiri Nsengimana yavuze ko umusaruro wabo wagaragaye byihuse kuko abo barimu baturutse muri Zimbabwe bafite ubunararibonye n’amazina akomeye mu gutanga amasomo mu Cyongereza.

Yavuze ati:

“Turashima cyane umusaruro w’abarimu bo muri Zimbabwe. Ariko turashaka kugera aho u Rwanda ruzigenera abarimu barwo ubushobozi buhagije ku buryo abazunguye imirimo yabo batakongera gukenerwa mu gihe kizaza.”

Uyu ni umushinga ujyanye n’icyerekezo cy’igihugu cyo kwigira no kudatungamira ibikorwa by’ingenzi nk’uburezi ku mahanga mbese, ahubwo abanyamuryango babo bakabyikorera.

Aho Ubumenyi Bw’icyongereza buhagaze ubu mu Rwanda

Muri Mutarama 2024, Minisiteri y’Uburezi yatangaje ko abarimu 45% mu bigisha mu mashuri yisumbuye, ay’imyuga n’ubumenyingiro ari bo bonyine bafite ubumenyi bufatika mu rurimi rw’Icyongereza.

Iyi mibare iri hejuru ugereranyije n’iya 2023-2024 aho abari bazi uru rurimi bari 38% gusa.

Ariko nubwo hari impinduka, gukaba ku 45% ntibyahaga Minisiteri umudendezo wo guhagarika izindi ngamba zirimo kuzana abarimu b’abanyamahanga cyangwa gukomeza kubafata nk’inkingi z’ingenzi.

Ni yo mpamvu iyi gahunda y’ubugugu bwa porogaramu yo guhugura abarimu 38,000 ndetse n’abandi bose basigaye, ari intambwe ikomeye mu gutuma intego yo kugera ku 80% by’abarimu b’inzobere mu Cyongereza mu 2029 igerwaho.

 

Minisitiri w’Uburezi yavuze ko mu myaka itari iya kure, cyane cyane hagati ya 2025-2026 na 2026-2027, u Rwanda ruzaba rufite abarimu bahagije ku buryo nta mugambi wo kongera kuzana abarimu bo hanze uzongera kugaruka.

Yagize ati:

“Mu myaka ibiri iri imbere, tuzaba dufite abarimu beza kandi bafite ubushobozi ku buryo kuzana abanyamahanga bizaba bitakiri ngombwa.”

Ibi ni byo bigaragaza ko gahunda yo guhugura abarimu iri mu murongo wo gutanga ibisubizo birambye bitari iby’igihe gito.

Hari impamvu nyinshi zituma iyi gahunda ifatwa nk’igisubizo kirambye:

1. Ihuza n’icyerekezo 2050

U Rwanda rufite intego yo kuba igihugu gifite ubukungu bushingiye ku bumenyi. Icyongereza ni ururimi rukenewe mu bucuruzi, ICT, ubuvuzi, ubukerarugendo n’amasezerano mpuzamahanga.

2. Izazamura umusaruro mu mashuri

Abarimu bafite ururimi rwiza bituma atanga amasomo ku rwego mpuzamahanga, ku buryo umunyeshuri wese abasha guhangana mu makaminuza n’isoko ry’umurimo.

3. Igabanya ikiguzi cyo kuzana abarimu b’abanyamahanga

Kugeza ubu amafaranga agihabwa abo barimu yanyuraga mu maboko y’abanyamahanga. Ariko mu myaka iri imbere, amafaranga azakoreshwa mu kongerera ubushobozi abarezi b’Abanyarwanda.

4. Izazamura ishema ry’abarimu

Abarimu babonye amahugurwa bamenya byinshi, bagafite n’icyizere mu kazi, bituma nabo bagira umusaruro ufatika.

Guverinoma yashyize intego ko nibura mu 2029, 80% by’abarimu bose bazaba bageze ku rwego rwa B2.

Ibi bizagerwaho binyuze muri gahunda zirimo:

  • Amahugurwa mu byiciro bitandukanye

  • Ikoranabuhanga rishingiye ku masomo yo kuri internet

  • Kuzamura TTCs mu rwego rwo hejuru

  • Gushyiraho ikizamini mpuzamahanga kigaragaza urwego rw’icyongereza cya buri mwarimu

Ibi bizatuma u Rwanda rukomeza kuba igihugu gifite uburezi bujyanye n’igihe.

 

Gahunda yo guhugura abarimu ibihumbi 38 mu Cyongereza si gahunda isanzwe; ni ishingiro ry’ireme ry’uburezi ry’ejo hazaza. Ni ubufunguzo bwa byinshi: ireme ry’amasomo, imyigire myiza y’abana, ubushobozi bw’urubyiruko, no kwigenga nk’igihugu mu bijyanye n’ubumenyi bw’abarimu.

Mu myaka ibiri iri imbere, u Rwanda ruzaba ruri mu bihugu bifite abarimu bafite ubushobozi ku rwego mpuzamahanga, bazi gutanga amasomo mu Cyongereza mu buryo bw’umwuga kandi buhuye n’icyerekezo cy’igihugu.

One thought on “MINEDUC yatangiye guhugura abarimu 38,000 mu Cyongereza, biteganyijwe ko abarimu bose bazaba bari ku rwego rwa B2 mu myaka ibiri

Leave a Reply

Your email address will not be published. Required fields are marked *